Een van de grootste uitdagingen is een samenhangend onderwijsprogramma te maken. Dit kan zijn een les, een lessenreeks of een jaarprogramma. De breedheid van het vakgebied zoals beschreven in het examenprogramma maakt het mogelijk de verbinding te zoeken met andere (kunst)vakken zodat leerlingen de samenhang tussen vakken gaan ervaren. Dat kan bijvoorbeeld door samen te werken met:
een collega van een ander vak en de inhoud af te stemmen, bijvoorbeeld over het maken van verslagen of het vergroten van de woordenschat (Nederlands);
een collega van een ander vak waarbij er rond een onderwerp wordt gewerkt;
collega’s van andere vakken in vakoverstijgende projecten waarbij er rond een thema wordt gewerkt;
collega’s van andere vakken, bijvoorbeeld op het gebied van vakoverstijgende vaardigheden (interviewen, samenwerken, plannen maken).
Suggesties voor de samenhang binnen het vak
Breng, bij het gebruik van een methode, de culturele en kunstzinnige activiteiten in lijn met het hoofdstuk dat centraal staat;
Een hoofdstuk over architectuur leent zich bijvoorbeeld voor een stadswandeling en het ontwerpen van een gebouw of het maken van een maquette;
Integreer de basisvaardigheden (zoals bronnen raadplegen, samenwerken, afspraken maken) in de lesactiviteiten;
Besteed binnen de culturele en kunstzinnige activiteiten ook aandacht aan loopbaanoriëntatie.
Suggesties voor afstemming met andere vakken
Beschrijf op hoofdlijnen de verhaallijn van een film of een voorstelling (Nederlands, kunst);
Luister, vertaal en interpreteer een lyric naar keuze (Engels, muziek);
Maak in groepjes van vier van een bestaand digispel een bordspel (beroepsgericht keuzevak digispel en beeldende vorming);
Maak in groepjes van vier een cultuurspel met 25 vragen per kunstdiscipline (kunstvakoverstijgend);
Maak selfies in poses van beroemde portretten (beroepsgericht keuzevak fotografie en kunstvak’);
Ga op zoek naar ruimtelijke/geometrische vormen in de architectuur (wiskunde en CKV);
Verken hoe de zeggingskracht van een beeld beïnvloed kan worden met belichting (natuurkunde en kunstvak).
Toetsing bij vakoverstijgend werken
Bij vakoverstijgend onderwijs zal er bij toetsing vaak sprake zijn van meerdere toetsdoelen van verschillende vakken. Ook deze moeten in samenhang beoordeeld worden. Dat betekent dat leraren in de samenwerking zorgvuldig moeten bespreken welke eindterm waar getoetst wordt. Zo zal bij het maken van een verslag bijvoorbeeld de kennis over opbouw, indeling en uitwerking van het werkstuk worden beoordeeld bij Nederlands, de inhoud en uitwerking/diepgang ervan door de kunstdocent.
Samenwerking met culturele instellingen en culturele aanbieders
Om leerlingen in aanraking te laten komen met culturele activiteiten is voor Kunstvakken inclusief CKV ook de afstemming en samenwerking met culturele instellingen en culturele aanbieders belangrijk. Het gaat hierbij om de samenwerking met externe aanbieders in de nabijheid van de school en/of landelijke aanbieders. Denk aan bijvoorbeeld kunstenaars, erfgoed instellingen, galeries, musea, filmhuizen etc.
Vmbo-leerlingen hebben baat bij een praktische benadering die aansluit bij de belevingswereld. Uit onderzoek blijkt dat vmbo-leerlingen nog weinig relatie zien tussen hun eigen interesses in muziek, mode en film en de culturele activiteiten die zij op school ervaren.
Tips voor scholen
Besteed tijd aan het creëren van draagvlak in het team en bij de directie;
Evalueer de activiteiten met alle betrokkenen (ook met leerlingen) en stel het programma bij;
Maak afspraken wie waarover met leerlingen communiceert.
Tips voor culturele instellingen
Investeer in draagvlak bij de school;
Sluit aan bij de leefwereld van de leerling;
Houd rekening met het verschil tussen vmbo-scholen en tussen leerlingen;
Benoem samen met de school de doelen die je wilt realiseren.
Creativiteit is een belangrijke vaardigheid in het onderwijs. Maar hoe zorg je ervoor dat leerkrachten voldoende handvatten hebben om deze vaardigheid over te brengen? Wat is creativiteit precies, en hoe maak je creativiteit concreet en toepasbaar? Spel is hiervoor een mooi middel.
Theorie en praktijk wisselen elkaar deze middag af. Je krijgt meer inzicht in het begrip creativiteit, de werking van creatieve vaardigheden en de werkvormen waarmee je die vaardigheden kunt vergroten. Je doet zelf ook mee aan twee spellen, zodat je het effect van creativiteit en spel ervaart. We vragen je dus om een schaar, stapeltje (kopieer)papier van 10×15 cm en een potlood klaar te leggen voor aanvang.
Het LKCAtelier wordt geleid door Mech Benjaminsen. Zij is voorzitter van de Stichting Creëer en Leer, onderwijsontwikkelaar én icc-trainer. Het programma is interessant voor leerkrachten, (vak)docenten), cultuurcoördinatoren, educatiemedewerkers en alle andere professionals die werken in of voor het primair en voortgezet onderwijs.
Deelname aan het LKCAtelier is gratis. Na inschrijving ontvang je van ons per mail de ZOOM-link en eventuele aanvullende informatie. Wij rekenen op je aanwezigheid. Mocht je onverhoopt toch niet kunnen, of heb je andere vragen? Stuur dan een mailtje naar EvelineSimons@lkca.nl. Het LKCAtelier is niet op een later moment terug te kijken.
Op 11 juni publiceerde minister van Engelshoven haar ‘uitgangspunten nieuw cultuurstelsel 2021-2024’. Daarin staan haar plannen voor het cultuurbeleid van de periode 2021-2024. Natuurlijk ook belangrijk voor Cmk, omdat het al flink wat zegt over de toekomst van het programma! Om Daar direct wat meer duidelijkheid over te scheppen, hieronder een aantal vragen en antwoorden over het programma. Je kan de gehele brief hier lezen. Het ministerie van OCW heeft ook een persbericht gepubliceerd. Die staat hier.
Toegankelijkheid
‘Ik gun het iedereen om van de rijkdom van cultuur te genieten. Ook mensen die daar uit zichzelf niet toe komen,’ zegt Van Engelshoven. Om mensen een zetje te geven, initieert ze een programma met als doel de cultuurdeelname van zoveel mogelijk verschillende groepen te bevorderen.
Ook kiest de minister voor cultuuronderwijs. Het programma Cultuureducatie met kwaliteit wordt doorgezet. Bovendien ontvangen alle deelnemende gemeenten in de periode 2021-2024 hetzelfde bedrag per leerling.
Meer informatie:
Minister Van Engelshoven beschrijft haar uitgangspunten en inzet voor cultuur in de periode 2021-2024. Download ‘Uitganspunten cultuurbeleid 2021- 2024‘
Regeling van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, houdende wijziging van de Regeling op het specifiek cultuurbeleid en de Regeling beheer rijkscollectie en subsidiëring museale instellingen in verband met het vaststellen van de criteria voor vierjaarlijkse subsidiëring in de periode 2021-2024. Download ‘Ontwerp-subsidieregeling culturele basisinfrastructuur 2021-2024‘
Deze infographic geeft de omvang van de culturele basisinfrastructuur weer, inclusief de bijbehorende bedragen. Download ‘Culturele basisinfrastructuur 2021-2024‘
Visuele samenvatting van de meest recente cijfers en ontwikkelingen in de personele diversiteit van culturele instellingen en adviescommissies van cultuurfondsen en raden. Download ‘Diversiteit in de cultuursector‘
Scholen, culturele aanbieders en gemeenten werken samen aan beter cultuuronderwijs op lokaal en regionaal niveau. Het Gelderse programma Cultuureducatie met Kwaliteit is opgebouwd vanuit de dagelijkse praktijk. Vanuit de klas dus, want daar gebeurt het. Met de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) streeft de overheid naar een kwaliteitsverbetering van cultuureducatie in het primair onderwijs. Dit programma, dat in 2013 begon, wordt tot en met de zomer van 2021 verdiept en verbreed en vanaf september 2021 opnieuw voor vier jaar voortgezet.
Mevrouw Merel is trots dat zijn als adviseur verbonden is aan dit initaitief
Visie en werkwijze Cultuur Oost
Het Gelderse programma Cultuureducatie met Kwaliteit is van onderaf -klantgericht- opgebouwd. Cultuur Oost gelooft van meet af aan dat scholen zelf het beste kunnen bepalen wat zij met cultuuronderwijs willen. Hoe zij het een plek in het lesprogramma geven en welke langetermijnambities zij willen realiseren. Het is de kunst een programma te ontwikkelen dat precies past bij de specifieke wensen van de school. De adviseurs van Cultuur Oost zijn dan ook bondgenoten in dit proces. Kunst, erfgoed, nieuwe media en vakken als taal en natuur worden met elkaar verbonden. Het werken met culturele competenties is daarvoor een mooie ingang. De lokale centra voor de kunsten en de coördinatiepunten cultuureducatie hebben hierin vanzelfsprekend een rol.
In Communities of practise delen scholen en lokale projectleiders de kennis die zij opdoen. Cultuur Oost zorgt voor inspiratie en informatiedeling.
Cultuur Oost samen met 100 kunstenaars aan het werk
De coronacrisis heeft grote gevolgen, onder andere voor de sector kunst en cultuur. Ook in de regio Gelderland zagen kunstenaars hun werkpraktijk, inkomsten en toekomstperspectief flink slinken. Ondanks de onzekere tijd die onze sector tegemoet gaat biedt de coronacrisis ook kansen. Wat vermag kunst en cultuur in de toekomst en hoe kan het juist in deze crisis van toegevoegde waarde zijn?
In 10 projecten is Cultuur Oost in het afgelopen jaar samen met zo’n 100 kunstenaars aan de slag gegaan. Ze reflecteren op verschillende manieren en in verschillende disciplines op deze tijd of worden uitgedaagd om nieuwe toepassingen van kunst en cultuur te onderzoeken en ontwikkelen.
Morgen is het 2030
Vijf Gelderse kunstenaars blikken terug op de periode 2020 – 2030, vanuit een fictieve toekomst: het jaar 2030. Cultuur Oost biedt ze de mogelijkheid een artistiek en speculatief onderzoek uit te voeren in een publieke context. De makers houden een ‘design journal’ bij waarin inzichten worden verzameld en tweewekelijks delen zij (een deel) daarvan online in de vorm van een blog, artikel of vlog. Tijdens een openbare ‘digitale sessie’ halverwege het proces is er de mogelijkheid tot een dialoog met het publiek. Zo geven zij inzicht in hun werk- en denkproces. Eind 2020 wordt het eindresultaat gepresenteerd tijdens de Dag van de Toekomst.
Tijdens een openbare ‘digitale sessie’ halverwege het proces was er de mogelijkheid tot een dialoog met het publiek. Zo gaven zij inzicht in hun werk- en denkproces. Het uiteindelijke toekomstbeeld is op 24 november in de Eusebiuskerk in Arnhem coronaproof gepresenteerd voor beperkt publiek en vastgelegd.
